ตามภาษากฏหมายแปลว่า เป็นนิติสัมพันธ์ ระหว่างบุคคลตังแต่สองคนขึ้นไป อีกฝ่ายเรียกว่าเจ้าหนี้
อีกฝ่ายเรียกว่าลูกหนี้  การที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งหรือทั้งสองฝ่ายได้กระทำการนอกเหนือข้อกฎหมายที่
ระบุไว้สามารถฟ้องร้องได้ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ สอง

    
1.ชำระหนี้หรือปลดหนี้
    ชำระหนี้นั้น เมื่อเลือกชำระหนี้ในวิธีใดวิธีหนึ่งและชำระหนี้นั้นแล้ว ก๊จะไม่ต้องชำระหนี้อย่างอื่นอีก
ลูกหนี้เป็นอันหลุดออก

2.หักลบกลบหนี้
     การจะนำหนี้มาหักกลบลบกันได้นั้น จะต้องปรากฏว่า บุคคลทั้งสองฝ่ายต่างมีความผูกพันต่อกันในฐานะต่างเป็นเจ้าหนี้และลูกหนี้ซึ่งกันและกัน  เช่น  ฟ้า กู้เงินแพร 50000 บาท  ต่อมาแพรมาซื้อกระเป๋าแบนด์เนมจากของร้านฟ้า 15000 บาท ทำให้เอาราคาของกระเป๋าไปหักหนี้กับเงินที่ฟ้าได้กู้ไป 50000 บาททำให้ฟ้ายังเป็นหนี้ 35000 บาท

3.การแปลงหนี้
     คือ การที่เจ้าหนี้ สัญญามีเจตนาที่จะระงับหนี้เดิมแต่เปลี่ยนแปลงสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญของหนี้ คือ เปลี่ยนข้อมูลหนี้ ,เปลี่ยนตัวเจ้าหนี้ลูกหนี้ , เปลี่ยนวัตถุแห่งหนี้,เปลี่ยนทรัพย์อันเป็นวัตถุแห่งหนี้ และเปลี่ยนเงื่อนไขแห่งหนี้ โดยคู่สัญญามีความประสงค์ที่จะระงับหนี้เดิมโดยทำเป็นสัญญาขึ้นมาใหม่ เช่น  การที่เราจะต้องชดใช้เป็นเงินแต่เจ้าหนี้ให้มาทำงานเพื่อใช้หนี้แทนหรือการที่เจ้าหนี้ได้เปลี่ยนจากเงินโดยการที่ให้ซื้อของที่มีราคาเท่ากับหนี้ที่ได้ติดไว้มา

4.หนี้เกลือนกลืนกัน
      คือ หนี้ที่มีความเป็นเจ้าหนี้และลูกหนี้อยู่ในตัวคนเดียว เช่นการที่ บี ได้เป็นเจ้าหนี้ของ ซี ต่อมาบีตาย และได้ทำพินัยกรรมยกทรัพย์สิน ให้ ซี แต่เพียงผู้เดียว เช่นนี้ทำให้หนี้ถูกระงับ  เพราะเจ้าหนี้และลูกหนี้ตกอยู่ในคนคนเดียวกัน 

บ่อเกิดแห่งหนี้

1.หนี้โดยนิติกรรม - สัญญา

2.หนี้โดยนิติเหตุ

1.หนี้โดยนิติกรรม - สัญญา 

         เป็นการผูกนิติสัมพันธ์ ย่อมมีเจ้าหนี้ กับลูกหนี้ ลูกหนี้จะสามารถหลุดพ้นจากการเป็นลูกหนี้ จะต้องทำการชำระหนี้ ซึ่งจะชำระหนี้อย่างไรนั้น จะต้องเป็นไปตามที่ได้ทำสัญญาไว้ เช่นการที่เราได้ยืมเงินมากกว่า 2000 และทำการยืมเงินเป็นสัญญาไว้หนังสือหรือเอกสารไว้อย่างถูกต้องและการจะหลุดจากการเป็นลูกหนี้ได้จะต้องปฏิบัติตามที่ได้ตกลงไว้เป็นสัญญา

2.หนี้โดยนิติเหตุ

        

           เหตุที่เกิดขึ้นโดยพยายามจะไม่ให้เกิดผลในกฎหมาย แต่กฎหมายสามารถเอาผิดได้ในเรื่องของการกระทำดังกล่าว และต้องชดใช้เป็นค่าตอบแทนหรือค่าสินไหม

        2.1. ละเมิด บุคคลที่กระทำการลงไป อย่างจงใจ หรือประมาทเลินเล่อก่อให้เกิดความเสียหายแก่สิทธิเด็ดขาด

        

        2.2 การจัดการงานนอกสั่ง  คือการทีบุคคลได้กระทำการเหนือจากงานที่ได้รับมอบหมายจนทำให้เกิดความเสียหาย จะต้องชดใช้ค่าสินไหมทดแทน เช่น มายได้รับคำสั่งมาให้สร้างตึกสองชั้นแต้มายได้สร้างตึกสามชั้น มายได้ทำนอกเหนือคำสั่ง ต่อมาตึกนั้นได้พังลงมา จากเหตุการณ์นี้ทำให้มายเป็นหนี้เพราะทำงานนอกเหนือคำสั่งจนทำให้เกิดความเสียหาย

        2.3ลาภมิควรได้   การที่ได้รับทรัพย์สินของคนอื่นโดยไม่มีกฎหมายรองรับจะต้องนำทรัพย์สินนั้นคืนหรือจ่ายค่าตอบแทน เช่น การที่น้อยได้ซ่อมหลังคาให้ตอนที่แนทไม่อยู่ แนทต้องจ่ายเงินให้น้อยเป็นค่าตอบแทน